Vecihi Hürkuş 6 Ocak 1896 İstanbul’da dünyaya geldi. Babası Faham Bey,annesi Zeliha Niyir Hanım’dır. Kendi dahil 3 kardeştirler. İlk ve ortaokuldan sonra, Tophane Sanat Okulu’nda güzel sanatlar eğitimi aldı.1.Dünya Savaşı’nda Bağdat cephesinde savaştı ve yaralanınca İstanbul’a geri dönmek zorunda kaldı.
Yeşilköy’deki Tayyare Mektebi’ne katıldı ve pilot olarak mezun oldu. Tekrardan 1.Dünya Savaşı’na pilot brövesi alarak katıldı. Bağdat cephesinde 7.Tayyare Bölüğü ile Ruslara karşı savaştı ve bir Rus uçağı düşürdü. Ve düşman uçağı düşüren ilk Türk pilotu unvanına sahip oldu. Daha birçok hava muharebesine katıldı ve bunlardan birinde Ruslara esir oldu. Rusların elinde Hazar Denizi’nin Azerbaycan kısmında bulunan Nargin Adası’na yüzerek buradan da İran kara sularından Türkiye’ye giriş yapmıştır.
Yurda döndükten sonra1918 ‘de Yeşilköy’deki 9.Tayyare Bölüğü’ne görevlendirilir. Daha sonra Kurtuluş Savaşı’na katılarak İnönü ve Sakarya savaşlarında başarılı keşif ve destek uçuşları yapar. Bu başarısını Yunan uçağını düşürerek taçlandırır. Bu başarısı ile kırmızı şeritli İstiklal Madalyası ve üç kez Takdirname ile ödüllendirilir.
Savaştan sonra İzmir’de tayyareciler yetiştirmeye başladı. Edirne yakınlarına inen bir uçağı almak için görevlendirilir. Bu hizmetinden dolaya uçağa ”VECİHİ” ismi verilir. Vecihi bu gururdan sonra kendi uçağını yapmak için girişimlerde bulunur. İzmir Seydiköy Hava Mektebi'nde uçak çalışmalarına başlar. Fikir için Yunanistan'dan ele geçirilen uçağın motorunu kurcalamaya başlar.
28 Ocak 1925’te yaptığı ”VECİHİ K-VI” adını verdiği uçağını havalandırır. Fakat o zamanlar uçaktan anlayan kimse olmadığı ve izin alacak yetkili merci bulunmadığı için cezalandırılır ve uçağına el konulur.
1930 yılında Kadıköy’deki Çuhadaroğlu Sokak'ta bir keresteci dükkânını kiralayarak 3 ay içinde ilk Türk sivil uçağı “VECİHİ XIV” yaptı ve 30 Eylül 1930 tarihinde Kadıköy’den Yeşilköy’e ilk sivil uçuşunu gerçekleştirdi. Uçuşun ardından Ankara’ya uçtu ve İktisat Bakanlığı'na uçuş izni başvurusu yaptı fakat bakanlığın yeterli personeli olmadığı için uçuş izni alamadı.
Vecihi'nin izin verebilecek donanıma sahip Çekoslavakya'ya uçarak gitmesine de izin verilmediğinden, uçağı parçalara ayırdı, vagonla Çekoslovakya götürdü ve burada yeniden birleştirdi. Daha sonra teknik personel tarafından uçağın teknik özellikleri incelendi ve uçuş onayı aldı.
1932'de Vecihi Sivil Tayyare Mektebi isimli ilk Türk Sivil Havacılık Okulu'nu açtı. Okulda ilk Türk kadın pilotu olan Bedriye Gökmen ile birlikte 12 pilot yetiştirdi.1937 yılında Türk Hava Kurumu Hürkuş'u mühendislik eğitimi alması için, Almanya'daki mühendislik okula gönderdi. 1939 yılında mezun olarak ülkesine dönen Vecihi Hürkuş'a iki yılda mühendis olunmasının imkânsızlığı gerekçesiyle uçak mühendisi ruhsatı verilmedi.
1954 yılında ilk sivil havayolu şirketi olan Hürkuş Hava Yolları’nı kurdu ancak; kazalar, kaçırılmalar ve sabotajlar gibi sebeplerle şirket uçuştan men edildi. Türk havacılık tarihinin en üretken ve girişimci kişilerinden olan Vecihi Hürkuş, Ankara'da 16 Temmuz 1969 tarihinde Gülhane Askeri Tıp Akademisi Hastanesi'nde vefat etti.
BRT Yayın Grubu olarak, Vecihi Hürkuş'un anısı önünde eğiliyoruz…
Yorum Yazın
E-posta hesabınız sitede yayımlanmayacaktır. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişdir.