Trafikte savaştayız: Bir yılda 6.352 ölü

Ülkemiz karayolu ağında 2024 yılında toplam 1 milyon 444 bin 27 adet trafik kazası meydana geldi. Bu kazaların 1 milyon 177 bin 172 adedi maddi hasarlı, 266 bin 855 adedi ise ölümlü yaralanmalı trafik kazasıdır. Yıl içinde meydana gelen ölümlü yaralanmalı trafik kazalarının %85,5'i yerleşim yeri içinde %14,5'i ise yerleşim yeri dışında meydana geldi.

Türkiye'de 2024 yılında meydana gelen 266 bin 855 adet ölümlü yaralanmalı trafik kazası sonucunda 2 bin 713 kişi kaza yerinde, 3 bin 639 kişi ise yaralanıp sağlık kuruluşlarına sevk edildikten sonra kazanın sebep ve tesiriyle 30 gün içinde hayatını kaybetti. Karayolu trafik kazalarında 2024 yılında bir günde ortalama 731,1 ölümlü yaralanmalı kaza, 17,4 ölüm ve 1055,1 yaralanma meydana geldi. Türkiye'de son on yılda karayolu trafik kazalarında toplam 62 bin 762 kişi hayatını kaybederken 3 milyon 24 bin 470 kişi ise yaralandı.

Türkiye'de 2024 yılında 2023 yılına göre trafikteki motorlu kara taşıtı sayısı %8,9, toplam kaza sayısı %9,9, ölümlü yaralanmalı kaza sayısı %13,5, maddi hasarlı kaza sayısı %9,1 ve yaralı sayısı %9,8 arttı. Toplam ölü sayısı ise %3,0 azaldı.



Türkiye'de 2024 yılında 100 bin taşıt başına 20,3 trafik kazası ölümü meydana geldi

Türkiye'deki toplam motorlu kara taşıtı sayısı 2023 yılında 28,7 milyon iken 2024 yılında 31,3 milyona yükseldi. Karayolu trafik kazalarında ölen kişi sayısı ise 2023 yılında 6 bin 548 iken 2024 yılında 6 bin 352 oldu. Böylece 100 bin taşıt başına trafik kazası ölü sayısı 2023 yılında 22,8 iken 2024 yılında 20,3'e geriledi.  

Türkiye'de 100 bin motorlu kara taşıtı başına trafik kazası ölü sayısı, 2015-2024  


Türkiye'de trafiğe kayıtlı motorlu kara taşıtları tarafından katedilen toplam kilometre, verinin mevcut olduğu en son yıl olan 2023 yılı için 348 milyar olarak hesaplandı⁽¹⁾. Buna göre, 2023 yılında taşıtlar tarafından katedilen bir milyar kilometre başına trafik kazalarında 18,8 ölüm ve 1007,9 yaralanma olduğu hesaplandı (Tablo 15).

Trafik kazası ölümleri en fazla Ankara'da meydana geldi

Türkiye'de 2024 yılında il düzeyinde en fazla ölü sayısı 325 ölüm ile Ankara'da, en fazla yaralı sayısı 41 bin 414 yaralı ile İstanbul'da görülürken; en az ölü sayısı 4 ölü ile Ardahan'da, en az yaralı sayısı ise 331 yaralı ile Bayburt ilinde gerçekleşti. 

Türkiye'de karayolu trafik kazası ölü sayısında ilk 10 il, 2024


Ölümlerin %56,4'ü yerleşim yeri içinde meydana gelen kazalar sonucunda oluştu

Yerleşim yeri durumuna göre trafik kazaları incelendiğinde, toplam 266 bin 855 ölümlü yaralanmalı kazanın 228 bin 120'si yerleşim yeri içinde 38 bin 735'i ise yerleşim yeri dışında meydana geldi. Trafik kazası ölümlerinin %56,4'ü, yaralanmaların %80,5'i yerleşim yeri içinde gerçekleşen kazalar sonucunda, ölümlerin %43,6'sı yaralanmaların ise %19,5'i yerleşim yeri dışında gerçekleşen kazalar sonucunda oluştu.   

Trafik kazalarında ölenlerin %48,4'ünü sürücüler oluşturdu

Ülkemiz karayolu ağında 2024 yılında gerçekleşen trafik kazalarında ölen kişilerin %48,4'ü sürücü, %30,6'sı yolcu, %21,0'ı ise yayadır. Yaralanan kişilerin ise %52,7'si sürücü, %36,3'ü yolcu, %11,0'ı ise yayadır. Trafik kazalarında ölenler ve yaralananlar cinsiyetlerine göre incelendiğinde ise ölenlerin %76,2'sinin erkek, %23,8'inin kadın, yaralananların ise %69,3'ünün erkek, %30,7'sinin kadın olduğu görüldü. Son on yılda 28 bin 8 sürücü, 20 bin 646 yolcu, 14 bin 108 yaya öldü.

İncinebilir yol kullanıcıları toplam ölümlerin %42,2'sini oluşturdu

İncinebilir yol kullanıcıları⁽²⁾ olarak nitelendirilen yayalar, motosiklet, bisiklet ve elektrikli skuter sürücüleri için 2024 yılındaki ölü sayısı 2 bin 681, yaralı sayısı ise 162 bin 295 olarak gerçekleşti. Böylece incinebilir yol kullanıcıları 2024 yılındaki trafik kazalarındaki toplam 6 bin 352 ölümün %42,2'sini, 385 bin 117 yaralanmanın ise %42,1'ini oluşturdu.

Yayalar bin 331 ölü sayısı ile 2024 yılındaki toplam 6 bin 352 ölümün %21,0'ını oluştururken, incinebilir yol kullanıcıları arasındaki toplam 2 bin 681 ölümün %49,6'sını oluşturdu. Motosiklet sürücüleri bin 229 ölü sayısı ile toplam kaza ölümlerinin %19,3'ünü oluştururken, incinebilir yol kullanıcıları arasındaki ölü sayısının %45,8'ini oluşturdu.

Yayalar 42 bin 486 yaralı sayısı ile 2024 yılındaki toplam 385 bin 117 yaralının %11,0'ını oluştururken, incinebilir yol kullanıcıları arasındaki toplam 162 bin 295 yaralının %26,2'sini oluşturdu. Motosiklet sürücüleri ise 109 bin 832 yaralı sayısı ile toplam yaralı sayısının %28,5'ini oluştururken, incinebilir yol kullanıcıları arasındaki yaralı sayısının %67,7'sini oluşturdu.

65 yaş ve üzeri kişiler trafik kazası ölümlerinin %20,5'ini yaralanmalarının ise %6,5'ini oluşturdu

Trafik kazası ölümleri yaş gruplarına göre incelendiğinde, 0-17 yaş grubu toplam ölümlerin %10,1'ini, 18-24 yaş grubu %15,1'ini, 25-64 yaş grubu % 54,2'sini, 65 yaş ve üzeri kişiler ise %20,5'ini oluşturdu.

Yaralanmalar yaş gruplarına göre incelendiğinde, 0-17 yaş grubu toplam yaralı sayısının %17,7'sini, 18-24 yaş grubu %24,5'ini,  25-64 yaş grubu % 51,3'ünü, 65 yaş ve üzeri kişiler ise %6,5'ini oluşturdu.

Ölümlü yaralanmalı trafik kazasına 392 bin 740 taşıt karıştı            
                                        
Ülkemiz karayolu ağında 2024 yılında ölümlü yaralanmalı trafik kazasına karışan toplam 392 bin 740 taşıtın %41,8'i otomobil, %31,5'i motosiklet, %13,7'si kamyonet, %2,3'ü minibüs, %2,2'si bisiklet, %2,0'ı çekici, %1,8'i otobüs, %1,7'si kamyon, %1,2'si bilinmeyen, %0,8'i traktör, %0,7'si elektrikli skuter ve %0,3'ü özel amaçlı, iş makinesi, ambulans, tren, tramvay, at arabası  taşıtlarından oluştu. Son on yılda Türkiye'de ölümlü yaralanmalı trafik kazalarına toplam 3 milyon 116 bin 872 taşıt karıştı.  

Seçilmiş taşıt cinslerine göre ölümlü yaralanmalı kazaya karışan taşıt sayısı, 2023, 2024

 

Ölümlerin %51,9'u tek araçlı kazalarda oluştu

Kazaya karışan taşıt sayısına göre kazaların sonuçları değerlendirildiğinde, kaza sonucundaki ölümlerin %51,9'u tek araçlı, %41,9'u iki araçlı ve %6,2'si çok araçlı kazalarda meydana geldi. Yaralanmaların ise %53,9'u iki araçlı, %38,6'sı tek araçlı ve %7,5'i çok araçlı kazalarda oluştu. Ölümlü yaralanmalı kazaların %52,8'i iki araçlı, %41,1'i tek araçlı ve %6,1'i ise çok araçlı kazalardan oluştu.

Kazaya neden olan kusurlar içinde sürücü kusurları %90,1 pay ile ilk sıradadır

Türkiye'de 2024 yılında ölümlü yaralanmalı trafik kazasına neden olan toplam 318 bin 926 kusura bakıldığında kusurların %90,1'inin sürücü, %8,2'sinin yaya, %0,8'inin taşıt, %0,5'inin yolcu ve %0,3'ünün yol kaynaklı olduğu görüldü.

Kusurlar alt başlıklara göre incelendiğinde "Araç hızını yol, hava ve trafiğin gerektirdiği şartlara uydurmamak" kusuru toplam 318 bin 926 kusurun 105 bin 802 adedini oluşturdu ve en sık görülen kusur oldu. "Kavşaklarda geçiş önceliğine uymamak" kusuru 46 bin 458 ile en sık görülen ikinci kusur olurken, "Manevraları düzenleyen genel şartlara uymamak" 26 bin 487 kusur ile 2024 yılında en sık görülen üçüncü kusur oldu.

Ölümler en fazla yayaya çarpma şeklinde oluşan kazalar sonucunda meydana geldi

Ölümler kazanın oluş şekline göre incelendiğinde, ilk üç sırada bin 295 ölüm ile yayaya çarpma, bin 281 ölüm ile yoldan çıkma ve bin 141 ölüm ile yandan çarpma şeklindeki kazaların olduğu görüldü.



Ölümlü yaralanmalı kazaların %65,3'ü gündüz meydana geldi

Ülkemiz karayolu ağında 2024 yılında meydana gelen 266 bin 855 ölümlü yaralanmalı kazanın %65,3'ü gündüz, %32,6'sı gece ve %2,1'i alacakaranlıkta oldu.

Ölümlü yaralanmalı kazalar en fazla Ağustos ayında ve Cuma günleri oldu

Türkiye'de 2024 yılında meydana gelen 266 bin 855 ölümlü yaralanmalı kazanın aylara göre dağılımına bakıldığında Ağustos ayı %10,0 pay ile en fazla kazanın meydana geldiği ay olurken Ocak ayı %6,1 pay ile en az kazanın meydana geldiği ay oldu. Haftanın günlerine göre bakıldığında ise ölümlü yaralanmalı kazalar %15,2 pay ile en fazla Cuma günleri ve %13,7 pay ile en az Pazar günleri gerçekleşti.